موسسه خزنده شناسان پارس برگزیده نخستین جشنواره تجربیات موفق سمن های محیط زیستی کشور شد

در این جشنواره که به پیشنهاد رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کلید خورده بود از میان صد و نه تجربه ارسالی به دبیرخانه جشنواره، از سی و پنج تجربه برگزیده تقدیر شد. طرح حفاظت از لاک پشت فراتی موسسه خزنده شناسان پارس در میان طرح های انتخاب شده قرار گرفت. نخستین جشنواره تجربه های موفق سمن های محیط زیستی، گردشگری پایدار و انجمن های دانشجویی کشور با هدف شناسایی، معرفی و قدردانی از تجربه‌ها، اقدام‌ها و عملکردهای موفق یازدهم آبان نود و پنج در سالن همایش های بین المللی سازمان محیط زیست تهران برگزار شد.

موسسه خزنده شناسان پارس برگزیده نخستین جشنواره تجربیات موفق سمن های محیط زیستی کشور شد
موسسه خزنده شناسان پارس برگزیده نخستین جشنواره تجربیات موفق سمن های محیط زیستی کشور شد

طرح حفاظتی مشارکتی لاک‌پشت فراتی در استان خوزستان با هدف کمک به بقای تنها لاک‌پشت لاک نرم ایران با نام علمی Rafetus euphraticus که در فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت در رده در معرض خطر انقراض قرار دارد از سال 1389 توسط موسسه خزنده شناسان پارس و با حمایت مالی برنامه کمک‌های کوچک به‌عنوان بخشی از تسهیلات محیط‌زیست جهانی برنامه عمران سازمان ملل در شهرستان دزفول آغاز شد. در سال 1394 محدوده این طرح حفاظتی مشارکتی به سه شهرستان شاوور، شوش و دزفول گسترش یافت. یکی از دستاورهای ارزشمند این طرح حفاظتی مشارکتی انجام مقدمات تشکیل کارگروه حفاظت از لاک‌پشت فراتی در استان خوزستان بعنوان اولین کارگروه تخصصی یک گونه خزنده در کشور با همکاری موسسه خزنده شناسان پارس، اداره کل محیط‌زیست خوزستان، اداره محیط‌زیست دزفول و همچنین دفتر خزندگان سازمان محیط‌زیست است. اهداف اصلی این طرح کاهش تعارض میان صیادان و لاک‌پشت فراتی، کمک به بقای لاک‌پشت فراتی با افزایش آگاهی عمومی بویژه مردم بومی از ارزشهای این گونه هستند. استفاده از دانش بومی، کمک گرفتن از مردم محلی و درگیر نمودن ارگان‌های دولتی مرتبط در حفاظت گونه از ویژگی اصلی اجرایی این طرح حفاظتی مشارکتی است.
فاز اول طرح آموزش مردم محلی در ارتباط با حفاظت از لاک‌پشت فراتی در استان خوزستان، در شهرستان دزفول و روستاهای شهید بهشتی، سید نور و شهید کریمی در نزدیکی پارک ملی و منطقه حفاظت‌شده دز از سال 1389 تا 1393 و برای دو گروه از مردم محلی شامل ماهی گیران و دانش آموزان به‌عنوان گروه‌های اصلی هدف انجام شد. با توجه به‌ضرورت شناخت از منطقه و ساختارهای محلی برای شروع کار و انتخاب محدوده طرح، از همکاری و همفکری و پیشنهادهای مردم محلی علاقه‌مند نیز کمک گرفته شد. در جریان این طرح گروه‌های مختلف بومی در شهرستان دزفول با گروه اجرایی این طرح همگام شدند تا با همراهی و همکاری خود در فعالیت‌های آگاه‌سازی و حفاظتی لاک‌پشت فراتی مشارکت کنند. این گروه‌ها عبارت‌اند از ادارات و سازمان‌های دولتی مانند سازمان حفاظت محیط‌زیست، محیط‌بانان مناطق حفاظت‌شده دز و کرخه،

موسسه خزنده شناسان پارس برگزیده نخستین جشنواره تجربیات موفق سمن های محیط زیستی کشور شد
اداره کل آموزش‌وپرورش و کانون پرورش فکری، مؤسسات غیردولتی زیست‌محیطی محلی نظیر آوان سبز، دانشگاهیان واحد علوم و تحقیقات خوزستان، ماهی گیران و دانش آموزان. آموزش دانش آموزان یکی از بخش‌های اصلی فعالیت‌های طرح بود که در دو مقطع دبستان و راهنمایی در روستاهای «شهید بهشتی»، «سید نور» و «شهید کریمی» شهرستان دزفول باهدف ارتقاء سطح دانش کودکان و نوجوانان در ارتباط با حفاظت ازاین‌گونه در معرض خطر انقراض برگزار شد و معلمان این مدارس نیز به‌صورت داوطلبانه در اغلب کلاس‌ها حضور یافتند همچنین از فعالیت‌های این طرح می‌توان به برگزاری کارگاه‌هایی باهدف معرفی روش‌های مجاز و غیرمجاز صید در شهرستان دزفول برای ماهی گیران جهت ترغیب ماهی گیران منطقه برای استفاده از روش‌های اصولی صید اشاره نمود. برگزاری مسابقه نقاشی و هنرهای دستی در ارتباط با حفاظت از لاک‌پشت فراتی، برگزاری جشن روز زمین پاک و اهدای جوایز مسابقه حفاظت از لاک‌پشت فراتی، تهیه، چاپ و ارسال بروشورهای آگاه‌سازی لزوم حفاظت از فراتی با همکاری مستمر اداره آموزش‌وپرورش دزفول به بیش از 314 مدرسه دبستان و راهنمایی شهرستان دزفول بخشی دیگر از فعالیت‌های این طرح بوده است. همکاری در تهیه مستند زندگی با کرخه به کارگردانی پرهام دیباج، طراحی و همچنین چاپ پوستر نحوه شناسایی لاک‌پشت فراتی از لاک‌پشت لاک نرم چینی با همکاری موزه حیات‌وحش دارآباد و انجمن علمی-دانشجویی بیماری‌های حیوانات خانگی غیرمعمول و حیات‌وحش دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران بخشی دیگر از فعالیت‌های انجام‌شده در راستای حفاظت این‌گونه در معرض خطر انقراض در کشور است. دستاوردهای فاز نخست طرح شامل: شناخت ذینفعان، زمینه‌سازی جهت اعتماد مردم محلی، ارتقاء سطح دانش کودکان و نوجوانان از طریق آموزش 315 دانش‌آموز در شهرستان دزفول، ترغیب ماهیگیران منطقه برای استفاده از روش‌های اصولی صید، ارتقاء سطح آگاهی ماهیگیران منطقه در رابطه باارزش‌های لاک‌پشت فراتی و شیوه‌های مناسب صید از طریق برگزاری کارگاه آموزشی برای محیط بان و ماهیگیران، ارتقاء آگاهی عمومی از طریق رسانه‌های ارتباط‌جمعی محلی و همکاری در تهیه مستند زندگی با کرخه است. مهم‌ترین دستاوردهای فاز دوم طرح که از سال 1394 آغازشده است گسترش محدوده طرح از شهرستان دزفول به شهرستان‌های شاوور و شوش، طراحی مواد آموزشی و کمک‌آموزشی مختص حفاظت از لاک‌پشت فراتی برای چهار جلسه آموزشی در مقاطع پنجم و ششم، ادامه آموزش دانش آموزان در مناطق شاوور، حر ریاحی و جریه سید محمد (تعداد کل دانش آموزان آموزش‌دیده هر دو فاز 994 نفر) و انجام مقدمات تشکیل کارگروه ملی حفاظت از لاک‌پشت فراتی است.